معمولا در فصل اول هر پایان نامه یا رساله ارکان کلی و اساسی تحقیق مورد نظر بطور مختصر آورده می شود.

مقدمه بخشی از پایان نامه یا رساله است که دانشجو با طرح صورت مسئله تحقیق ، هدف خود را از انتخاب آن موضوع ، برای تحقیق و پژوهش در پایان نامه یا رساله بیان می کند.

جداول سطر ها و ستون هایی هستند که در آن تعدادی عدد و رقم طبقه بندی شده اند .

فهرست تصاویر به فهرستی اطلاق می گردد که در هر پایان نامه یا رساله ، تعدای شکل ، تصویر ، نمودار و… وجود دارد که بنا به تناسب موضوعات در متن پایان نامه یا رساله پراکنده باشند .

فهرست مطالب ، معمولاٌ در برگیرنده چندصفحه است ، که در یک نگاه خواننده را با رئوس کلی محتوای پایان نامه آشنا می سازد وخواننده یک دیدگاه کلی نسبت به آنچه که در پایان نامه آمده است ، پیدا می کند .

صفحه گشایش ، صفحه ای است که در آن دانشجو با اقتباس از گشایش کتاب الهی ، پایان نامه خود را با نام خداوند بزرگ «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز می کند.

مطالب صفحه عنوان ، باید دقیقا مطابق ترتیب مندرج در روی جلد باشد.

صفحات آغازین (صفحات ترام دار) صفحاتی هستند که معمولاٌ در ساختار پایان نامه پیش از فصل اول قرار می گیرند .

اجزاء و ساختار پایان نامه دوره ی کارشناسی ارشد و دوره ی دکترا معمولا هر دانشگاهی فرمت خاصی را برای دانشجویان خود برای نوشتن پایان نامه تعریف می کند

شواهد بيانگر آن است كه فرآيند پايان ‌نامه نويسي در اكثر گروه‌هاي آموزشي دانشگاه‌هاي ايران دچار بحران‌هاي كيفي شده و ضروري است هر كسي به ميزان نقشي كه در اين باره دارد به سهم خود در كاهش آن گامي بردارد.