مراحل گام به گام روش گراندد تئوری یا نظریه داده بنیاد

مراحل گام به گام روش گراندد تئوری یا نظریه داده بنیاد : گراندد تئوری Grounded Theory یا نظریه داده بنیاد یکی از انواع روش های تحقیق کیفی می باشد. نظریه زمينه اي يک تئوري مبتني بر داده هاي زمينه اي و واقعي است که با نام دیگر تئوری برخواسته از داده ها در واقع یک روش تحقیقی عام، استقرایی و تفسیری است که در سال 1967 توسط بارنی گلیزر و انسلم اشتراوس بوجود آمد (گلیزر و اشتراوس، 1967). در ادامه به شرح مراحل گام به گام روش گراندد تئوری یا نظریه داده بنیاد می پردازیم:

گام اول: جمع آوری داده

در مرحله اول از موضوع مراحل گام به گام روش گراندد تئوری،داده های های کیفی در این مرحله از طریق مصاحبه با خبرگان یا مشاهده قابل دستیابی است. برای این منظور ابتدا باید سولات مصاحبه طراحی شود. گلیزر، یکی از بنیانگذاران نظریه گراندد، بیان میکند که همه داده ها در دسترس هستند.

جمع آوری داده ها معمولا شامل مشاهدات و مصاحبه های متعدد (با یادداشت برداری). مشاهدات انجام شده در چارچوب نظریه گراندد می تواند انواع مختلفی داشته باشد. تکنیک های تولید داده های کمی و کیفی را می توان در مطالعه تئوری زمینه ای استفاده کرد. تئوری زمینه ای به دنبال کشف یا ساخت نظریه از داده هایی است که به طور سیستماتیک با استفاده از تحلیل مقایسه ای به دست آمده و تجزیه و تحلیل می شوند. در حالی که نظریه زمینه ای ذاتاً انعطاف پذیر است، یک روش شناسی پیچیده است.

گام دوم : کدگذاری باز (Open Coding)

کدگذاری‌باز، فرآیند تحلیلی است کـه از طـریق آن، مفاهیم شناسایی شده و ویژگی‌ها و ابعاد آنها در داده‌ها کشف می‌شوند. در این مرحله، نظریه‌پردازی‌داده‌بنیاد (Grounded Theory)، مقوله‌های‌اولیه اطلاعات در خصوص پدیده درحال مطالعه را، به‌وسیله بخش‌بندی اطلاعات شکل می‌دهد. پژوهـشگر مـقوله‌ها را بر همه داده‌های جـمع‌آوری‌شده، نـظیر مصاحبه‌ها، مشاهدات و وقایع یا یادداشت های خودبنیان می‌گذارد. نتیجه این مرحله، تقطیر و خلاصه کردن انبوه اطلاعات کسب شده از مصاحبه ها و اسناد به درون مفاهیم و دسته بندی هایی است که در این سوالات مشابه هستند.

گام سوم : کدگذاری محوری (Axial Coding)

در این مرحله از کدگذاری ایجاد رابطه بین مقوله های تولید شده (در مرحله کدگذاری باز) است. این عمل معمولا بر اساس الگوی پاردایمی انجام می شود و به نظریه پرداز کمک می کند تا فرایند نظریه پردازی را به سهولت انجام دهد. اساس ارتباط دهی در کدگذاری محوری بر بسط و گسترش یکی از مقوله ها قرار دارد.

برای توضیح بیشتر باید بیان کرد که کدگذاری محوری یک تکنیک تحقیق کیفی است که شامل ارتباط داده ها با یکدیگر به منظور آشکارسازی کدها، دسته ها و زیرمجموعه های موجود در صدای شرکت کنندگان در داده های جمع آوری شده است. به عبارت دیگر، کدگذاری محوری یکی از راه‌های ایجاد پیوند بین داده‌ها است.

گام چهارم : کدگذاری انتخابی (Selective Coding)

در مبحث مراحل گام به گام روش گراندد تئوری و در گام چهارم، کدگذاری انتخابی نقطه اوج فرآیند نظریه زمینه ای است و هدف آن تعریف یک نظریه جدید یا اصلاح یک نظریه موجود بر اساس تحقیقات شما است. در حالت ایده آل، شما قادر خواهید بود نظریه خود را به سادگی در چند کلمه یا جمله بیان کنید و باید به وضوح در گزارش تحقیق خود بیان شود.

گام پنجم: ارائه الگوی پارادایمی

در گام آخر در موضوع مراحل گام به گام روش گراندد تئوری، با توجه به کدهای بدست آمده در مراحل قبل ارتباط بین مولفه های پژوهش از طریق الگوی پارادایمی مشخص می گردد. و در واقع از طریق الگوی پارادایمی، پژوهش تا سطح یکی از چندین فرایند یا شرایط اجتماعی اصلی که در داده‌ها وجود دارند، فشرده‌تر می‌شود.

مراحل گراندد تئوری

جمع بندی

همانطور که اشاره شد، در این مقاله مراحل گام به گام روش گراندد تئوری را مطرح کردیم. لازم به ذکر است گروه تحقیقاتی نخبگان برتر جهت اجرای این روش از ابتدا تا انتها در کنار شماست و اگر نیاز به اجرای روش گراندد تئوری در پژوهش خود دارید با کارشناسان ما در تماس باشید.

منبع : گروه تحقیقاتی نخبگان برتر – آموزش انجام پایان نامه ، آموزش روش تحقیق و دروس دانشگاهی