مدیریت پروژه چیست؟

مدیریت پروژه

زبان های گوناگون وحتی در سازمان های مختلف هرکشور در مورد واژه های برنامه ، طرح یا پروژه، اختلافات لغوی، معنایی و قانونی وجود دارد. از این رو چهارچوب آنان روشن و آشکار نیست و گاه به جای یکدیگر نیز استفاده می شوند. آرمان ها و اهداف تعیین شده حکومت در سطح برنامه ریزی بلند مدت یا استراتژیک، برنامه (plan) نامیده می شود که این برنامه ها دارای اهداف کیفی می باشند، مانند برنامه توسعه شیمیایی و برنامه توسعه شبکه راه های کشوری .

دستیابی به این اهداف و آرمان ها دریک فاصله زمانی بلند مدت که معمولا بین ده تابیست وپنج سال است امکان پذیر است. پس از اینکه برنامه ها در سطح برنامه ریزی بلند مدت مشخص گردیدند ، هر برنامه در سطح برنامه ریزی میان مدت یا تاکتیکی توسط مدیریت طراز اول یا سیستم اجرایی کشور به مجموعه ای از طرح ها (program) یا برنامه هایی اجرایی تفکیک می شود .

این طرح ها شامل مجموعه ای از تصمیمات مقطعی یا اجرایی هستند که ظرف پنج تا ده سال آینده باید اجرا و به نتایج مورد نظر برسند. هر طرح در سطح برنامه ریزی کوتاه مدت یا اجرایی توسط واحد های ستادی یا سطوح مدیریت میانی نظام اجرایی کشور به مجموعه کارها وعملیاتی که آن را پروژه (project) می نامند ، تبدیل و تقسیم می شود .

🎓انجام پایان نامه ارشد و دکتری در همه رشته ها با چاپ مقاله 📝

براین اساس پروژه را اینگونه می توان  تعریف کرد:

یک پروژه ، مجموعه ای از فعالیت هاست که برای دستیابی به منظور یا هدف خاصی انجام می گیرد . پروژه ها ، شامل فعالیت هایی هستند که باید در تاریخ های معین با هزینه هایی معین و کیفیت تعیین شده ای به انجام رسند . لازمه موفقیت هر پروژه دستیابی توأم به هر سه عامل زمان هزینه و کیفیت معین است و خارج شدن هریک از سه عامل مذکور از حدود تعیین شده می تواند به انجام پروژه ای ناموفق وغیر اقتصادی منجر شود.

تعریف مدیریت پروژه

مدیریت پروژه ،برنامه ریزی و هدایت پروژه در چهارچوب زمان هزینه و کیفیت مشخص به سوی ایجاد نتایج مشخص آن است. مدیریت پروژه شامل فعالیت های برنامه ریزی ، سازماندهی ، نظارت بر اجرا و هدایت اجرا می شود و سعی دارد تا با استفاده درست از منابع، نتایج مشخص و مورد انتظار را با هزینه توافق شده قبلی در موعد مقرر خود تحویل دهد.

تعریف دیگر

مدیریت پروژه، بکار گیری دانش مهارت ها و ابزار و تکنیک های لازم در اداره جریان اجرای فعالیت ها به منظور رفع نیازها و انتظارات متولیان از اجرای پروژه است. مدیریت پروژه ، در اجرای این مهم از دو بازوی قدرتمند برنامه ریزی و کنترل پروژه بهره می گیرد.

تعریف برنامه ریزی

فرایند برنامه ریزی ، تعیین توالی و توازی فعالیت های لازم برای اجرای یک پروژه با در نظر گرفتن زمان مورد نیاز برای اجرای هر فعالیت و کیفیت تعیین شده برای آن فعالیت است .

تعریف کنترل پروژه

کنترل پروژه فرایندی است ، در جهت حفظ مسیر پروژه برای دستیابی به یک تعادل اقتصادی موجه بین سه عامل هزینه و زمان و کیفیت در حین اجرای پروژه که از ابزار و تکنیک های خاص خود در انجام این مهم کمک می گیرد. در واقع کنترل اجرای دقیق و کامل برنامه تدوین شده برای پروژه است . به گونه ای که هنگام خروج از برنامه بتوان با تشخیص علل و طرح اقتصادی ترین فعالیت ها پروژه را به نزدیک ترین حالت ممکن در مسیر اولیه و اصلی خود باز گرداند .

کنترل پروژه ، در این راه از سه عامل زیر بهره می گیرد:

1-تعیین وضعیت واقعی پروژه
2-مقایسه وضعیت واقعی با برنامه
3-در نظر گرفتن اقدام اصلاحی

تاریخچه مدیریت پروژه

تاریخچه مدیریت پروژه در جهان را معمولا به مدیریت پروژه های عظیمی همچون ساخت اهرام مصر دیوار چین و یا بنا نهادن تخت جمشید به دستور داریوش مربوط می دانند . هریک از این پروژه ها از جمله پروژه های بزرگ و پیچیده تاریخ بشریت هستند که با کیفیت استاندارد بالا و به کار گیری نیروی عظیم انسانی ساخته شده اند .
یک مدیر پروژه وقتی به شهر اسرار آمیز هخامنشیان سری می زند و درهر گوشه آن به نقوش هنرمندانه برجسته باستانی برخورد می کند ، بدون شک دچار حیرت می گردد که چگونه چنین پروژه عظیمی قریب به دو هزار و پانصد سال پیش با چنین کیفیت منحصر به فردی ساخته شده است ، که علی رغم ویرانی و به آتش کشیده شدن پیاپی توسط اسکندر و تسخیر کنندگان پس از او همچنان به عنوان نماد حیرت انگیز پروژه ایرانی از آن یاد می شود .

هرچند به دستور کوروش مهندسان و سازندگان پاسارگاد موظف بودند شرح کار خود را در لوحه هایی که به نام کارنمک مشهور بود، بنگارند . اما امروزه جز با تکیه بر حدسیات نمی توان اظهارنظر قاطعی پیرامون نحوه دقیق مدیریت پروژه های عظیم عهد باستان ابراز داشت . چرا که متأسفانه تا کنون هیچ مدرک و نشانه ای دال بر چگونگی به کار بستن روش ها و تکنیکهای مدیریت پروژه در این طرح ها یافت نشده است .

تاریخچه مدیریت پروژه در دنیای جدید

اما تاریخچه مدیریت پروژه در دنیای جدید به سال های ابتدایی دهه1900 میلادی باز می گردد . جایی که هنری گانت با توسعه نمودار میل های ابداعی خود آغاز گر حرکت پر شتاب بعدی طی سال های دهه 1950 و 1960 میلادی در پروژه های نظامی و هوا فضای آمریکا و سپس انگلستان گردید.

هرچند نام پر آوازه هنری گانت به عنوان پدر تکنیک های برنامه ریزی و کنترل پروژه در تاریخ ثبت گردیده است لیکن سال های  دهه 1950 و 1960 به عنوان سال های آغازین رشد و توسعه مدیریت پروژه در دنیای معاصر شناخته می شود.

این سال ها سر آغاز تکوین و توسعه بسیاری از روش ها و دانش های مربوط با مدیریت های نه گانه پروژه است که سال ها بعد توسط نرم افزار های مختلف عملیاتی و در پروژه ها به کار گرفته شده اند. تغییرات سریع تکنولوژیک بازار های شدید رقابتی و رایزنی فشرده و قدرت مندانه شرکت ها همه وهمه سازمان ها و بنگاه های متولی پروژه را تشویق به تغییر سیستم مدیریتی خود نموده.

در هنگام نبرد انتخاب بین غرق شدن یا شنا کردن و یا تطبیق و سازگاری یا مرگ و نابودی مدیریت پروژه و پروژه مداری در مدیریت تنها انتخاب و راه نجات فراوری پیمانکاران و سازمان ها بود.در نهایت امیدواریم از این پست  در وب سایت گروه تحقیقاتی نخبگان برتر لذت کافی را برده باشید و برایتان مفید واقع شده باشد.

منبع : گروه تحقیقاتی نخبگان برتر – آموزش انجام پایان نامه – نگارش مقاله – نگارش پروپوزال