فهرست و واژه‌ نامه طرح پژوهشی

پیوست‌ها (واژه نامه و فهرست طرح پژوهشی)

در توضیح فهرست و واژه‌ نامه باید گفت، هرگاه اطلاعاتی برای فهم نوشته‌ی تحقیقی ضروری است ولی حضور آن در پیکره ی اصلی نوشته‌ی تحقیقی ایجاد گسستگی می‌کند؛ می‌توان آن را در بخش پیوست‌ها آورد. پیوست‌ها معمولا حاوی جداول‌ آماری، تصاویر، نقشه‌ها، فرم‌ها، پرسشنامه، یا اطلاعات مشابهی است که در متن اصلی به گونه‌ای به آن‌ها اشاره شده است. هرگاه این گونه مواد موضوع بحث نوشته است و باید پیوسته به آن ها رجوع کرد، بهتر است در متن نوشته جای گیرد.

بخش پیوست‌ها بعد از فهرست منابع را می‌توان بر اساس نوع اطلاعات به قسمت های کوچکتر نیز تقسیم کرد؛ نظیر پیوست 1 ، پیوست2 و امثال آن. هرگاه این گونه بخش‌های فرعی ضروری به نظر برسد. باید پس از شماره‌ی پیوست، عنوان کوتاه آن پیوست ذکر شود.

واژه‌نامه ها در طرح پژوهشی

اگر در نوشته، اصطلاحات خارجی – به ویژه اصطلاحات فنی – به کار رفته که ممکن است برای خواننده تازگی داشته باشند، معمولا معادل خارجی ان ها در هنگام تهیه ی دست نوشته، به صورت پانویس در پایین صفحات می آید. گاه پژوهشگر لازم می بیند این اصطلاحات را یکجا در انتهای دستنوشته نیز بیاورد. بنابراین، واژه نامه در واقع سرجمع معادل گذاری هایی است که در طول دستنوشته به صورت پانویس ظاهر شده است. تأکید بر این نکته از این جهت ضروری است که واژه نامه نباید پاره ای جدا و بی ربط به متن باشد.

با توجه به چنین پیوندی است که می بایست موارد زیر را پیوسته به یاد داشت:

1. در واژه نامه اصطلاحی ظاهر نمی شود مگر این که در طول نوشته به صورت پانویس به کاررفته باشد؛
2. معادل های فارسی آن اصطلاح باید همانی باشد که در متن به کار رفته، نه کلیه ی معانی و مترادف های احتمالی؛
3. اصطلاحات حاوی مواردی باشد که واقعا تازگی دارد، نه هرگونه اصطلاحی که بارها در متون دیگر ظاهر شده و برای مخاطبان بالقوه آشناست.

در واژه نامه، اصطلاحات خارجی از سمت چپ و معادل های فارسی آن ها در همان سطر، از سمت راست نوشته می شود، و ترتیب قرار گرفتن آن ها معمولا بر حسب ترتیب اصطلاحات خارجی است. گاه واژه نامه ای بر حسب ترتیب الفبایی اصطلاحات خارجی است. گاه واژه نامه ای بر حسب ترتیب الفبایی معادل های فارسی نیز فراهم می کنند. این در صورتی است که تعداد واژه ها قابل ملاحظه باشد. در واقع هرگاه تعداد واژه ها زیاد نباشد. تهیه ی واژه نامه خصوصا برای نوشته های تحقیقی کم حجم _ ضروری نیست.

نمایه یا فهرست راهنما، چون در این گونه نوشته ها کمتر ظاهر می شود در این جا مورد بحث قرار نمی گیرد. این نوع فهرست ها خاص نوشته های مفصل با اطلاعات متنوع است و تهیه ی آن مستلزم آگاهی بیشتر در موضوع مورد بحث و آشنایی با شیوه های مختلف تهیه ی نمایه است. بدیهی است هر گاه نوشته ای فاقد پیوست، واژه نامه، و نمایه بود، آخرین بخش نوشته ی تحقیقی را فهرست مآخذ تشکیل می دهد.

سرانجام برای آماده کردن نسخه‌ی نهایی دست نوشته به این نکات باید توجه داشت:

1. از کاغذهای هم اندازه استفاده شود؛
2. بر یک روی ورق نوشته شود؛
3. فاصله ی سطور یک خط در میان و حاشیه‌ها در تمام صفحه ها یک اندازه باشد؛
4. صفحه شمار زده شود. صفح شمار مسلسل معمولا از نخستین صفحه ی مقدمه آغاز می گردد و صفحات پیش از ان با نشانه های دیگری مشخص می کنند. باید توجه داشت که صفحات آغاز هر فصل در شمارش محاسبه می شوند ولی صفحه شمار نمی گیرند؛
5. یک صفحه سفید پیش از صفحه عنوان و یکی نیز پس از آخرین صفحه دست نوشته قرار گیرد؛
6. اوراق به شیوه ای مناسب به هم متصل شوند؛
7. جلد و روکش مناسب برای آن فراهم گردد.

منبع: گروه تحقیقاتی نخبگان برتر – مشاوره پایان نامه – مشاوره مقاله – مشاوره پروپوزال