نحوه شناسایی متغیرها در پژوهش

شناسایی متغیرها در مقاله و پایان نامه

در این پست قصد داریم روش های پیدا کردن متغیرها قبل از انجام یک پژوهش (مثلا نگارش پروپوزال) را شرح دهیم. پس با ما همراه باشید.

شناسایی متغیرها قبل از شروع نگارش

متغیرهای کلی و اولیه پژوهش براساس موضوع و اهداف پژوهش معمولا مشخص هستند. فرض کنید شما میخواهید تاثیر اعتیاد بر میزان خشونت خانوادگی را مورد بررسی قرار دهید. در نگاه اول شما با توجه به ایده ای که در ذهن دارید دو متغیر اعتیاد و خشونت را در نظر گرفته اید. در ادامه مثال ملموس تری بیان می شود.

مثال

به عنوان مثال در نگارش یک پروپوزال برای رساله دکتری با عنوان “تاثیر قیمت انرژی بر توسعه اقتصادی” عوامل تاثیر پذیر و تاثیر گذار به عنوان متغیر شناسایی می شوند. برای این موضوع پژوهش در نگاه اول متغیرهای “قیمت انرژی” و “توسعه اقتصادی” بارز هستند.

شناسایی متغیرها در حین انجام پژوهش

در قسمت قبل گفتیم برخی متغیرها در عنوان پژوهش مشخص هستند و در واقع پژوهشگر در نگاه اول با توجه به موضوع مدنظر خویش متغیرهایی را در ذهن خود مجسم میکند اما داستان به همینجا ختم نمی شود. پژوهشگر بعد از مطالعه منابع و مقالات مرتبط با موضوع متوجه عوامل اثرگذار دیگری نیز در پژوهش می شود. در ادامه مثال قبلی خواهیم داشت:

مثال

در نگارش رساله دکتری با موضوع “تاثیر قیمت انرژی بر توسعه اقتصادی” که متغیرهای “قیمت انرژی” و “توسعه اقتصادی” مشخص شدند. پس از مطالعه منابع مربوط متوجه می شویم که قیمت انرژی بر توسعه مالی اثر گذار است و توسعه مالی بر توسعه اقتصادی . پس تا اینجا یک متغیر دیگر نیز با عنوان “توسعه مالی” شناسایی شد.

به همین ترتیب با بررسی مطالعات گذشته میتوان عوامل دخیل در موضوع پژوهش را شناسایی کرد و به عنوان متغیر در مدل پژوهش قرار داد.

شناسایی متغیر با رویکرد اکتشافی

در قسمت قبل گفتیم با مطالعه منابع گذشته می توان به برخی متغیرهای پژوهش دست یافت. اما کار همیشه به این سادگی نیست. خصوصا زمانی که منابع مربوط به موضوع مدنظر پژوهشگر محدود باشد. در چنین مواقعی باید به کشف متغیرها و عوامل اثرگذار به روش های دیگر اقدام نمود.

مثال

اگر در پژوهشی منابع مربوط به موضوع محدود باشد یکی از راه ها برای شناسایی متغیرها مصاحبه با خبرگان در حیطه پژوهش می باشد. در واقع سوال اصلی مصاحبه متواند چنین باشد: “به نظر شما عوامل موثر در پدیده …. چه مواردی هستند؟” . پس برای موضوعات خیلی جدید نیاز به روش هایی نظیر مصاحبه و پرسشنامه برای شناسایی متغیر می باشد.

شناسایی متغیرها با روش های مختلف در این پست بیان شد. چنانچه در شناسایی متغیر پژوهش خود نیاز به راهنمایی داشتید با کارشناسان گروه نخبگان برتر در تماس باشید.

منبع: گروه تحقیقاتی نخبگان برتر، آموزش پایان نامه ، روش تحقیق ، دروس دانشگاهی