انواع روش علمی در پژوهش

روش علمی در پژوهش

روش، معادل فارسی برای واژه، (مشتق از واژه يوناني متا يعني در “طول”و اودوس يعني راه) به معنی دقيق “در پيش گرفتن راهي” و يا معين کردن گام هايي است که براي رسيدن به هدفي، مي بايد با نظمي خاص برداشت. طبيعت اين گام ها و اوصاف تفضيلي شان بستگي به هدف مطلوب و نحوه هاي رسيدن به آن دارد: لذا روش علمی در پژوهش بسته به اينکه هدف از علم، تسلط بر طبيعت باشد يا کشف حقيقت، فرق مي کند و بر حسب اينکه کدام تئوري را درباره نسبت ميان آن اهداف شرايط اوليه عجز و جهل انسان قبول کنيم، باز فرق مي کند.

الف: روش توجيهي

منظور از روش توجيهي، بيان جنبه هاي مختلف ذهني و تصوري پژوهشگر در ارتباط با پديده مورد نظر است که از چارچوب نظري الهام گرفته است. [مثال: ميزان در آمد کارکنان در ميزان تعهد سازماني آنها موثر است]

ب: روش ميان بر

منظور از روش ميان بر، خارج کردن سؤالها و پرسشهاي مربوط به مسايل علمي از حالت استفهامي است. ساخت فرضيه ها تا حدودي تابع روش تحقيق انتخاب شده توسط پژوهشگر مي باشد. محقق بايد با توجه به مقتضيات روش تحقيق ،ماهيت داده ها، نوع ابزار گردآوري آن ها و ساختار جامعه آماری ….نمونه اي را كه معرف كيفيات و كميات جامعه باشد انتخاب نمايد، در اين گزينش بايد به نكات زير توجه داشته باشد:

الف) نمونه بايستي با توجه به اهداف تحقيق انتخاب شود.

ب) رعايت انصاف و عدم اعمال ذهنيت ها شرط اساسي است .

ج) عواملي در تعيين حجم يا اندازه نمونه مؤثرند.

🎓انجام پایان نامه ارشد و دکتری در همه رشته ها با چاپ مقاله 📝

روش “ابتدا پژوهش ، بعد نظريه” داراي مراحلي به شرح زير است:

1- انتخاب پديده و تعيين کليه ويژگي هاي آن .

2- اندازه گيري تمام ويژگي هاي پديده در موقعيت هاي مختلف.

3- تجزيه و تحليل اطلاعات جمع آوري شده بصورتي دقيق و تعييتن هر نوع الگويي که بين آنها وجود دارد.

4- در صورتيکه بين اطلاعات جمع آوري شده الگوهاي معني داري پيدا شد بايد آنها را بصورت بيانيه هاي نظري براي تدوين قانون تنظيم کرد.

بررسي و تحليل داده ها نقادانه شيوه هاي خاص تطبيق عام تئوري در هر يک از فنون ويژه علمي ، وظيفه شاخه اي  از فلسفه  علم  است که “روش شناسي” خوانده مي شود. وجود روش خاصي براي هر فن، و حتي بودن روشهاي مختلفي در ادوار مختلف تاريخ يک فن ، در اين تلقي از “روش شناسي” مي گنجند.

مباحث شناخت روش علمی در پژوهش بيشتر محصول اين است که معلوم نيست دانشمند چه مي کند تا اينکه چه بايد بکند. ولي البته روشن کردن پاسخ آن سؤال، مدلولات دستوري و تکليفي هم دارد. روش شناسي تحليلي (نه دستوري) شاخه اي نسبتاً جديد است و شايد ابداع جان. اف. هرشل باشد.

🎓انجام پایان نامه ارشد و دکتری در همه رشته ها با چاپ مقاله 📝

تاریخچه روش 

يعني اگر روش علمی در پژوهش را که عقل “علمي بودن”آنها را تاييد مي کند بر روي يک پيوستار قرار دهيم. قدر مشترک روش ها بيش از اين دو تا نيست: وفا کردن به شواهد تجربي و سادگي صورتبندي منطقي که البته در صورت بروز تعارض ميان آن دو ، تقدم با وفاداري به شواهد خواهد بود. دکارت در اين رابطه ”روش را راهي مي داند که به منظور دستيابي به حقيقت در علوم بايد پيمود”.

بطور کلي مي توان نتيجه گيري کرد در عرف، روش علمی در پژوهش را مجموعه اي از شيوه ها و تدابيري دانسته اند که براي شناخت حقيقت و برکناري از لغزش بکاربرده مي شوند.

انواع روش علمی

بطور دقيق تر روش علمی در پژوهش به سه چيز اطلاق مي شود:

1 – مجموعه طرقي که انسان را به کشف مجهولات و حل مشکلات هدايت مي کنند.

2-: مجموعه قواعدي که هنگام بررسي و پژوهش واقعيات بايد بکار روند.

3- مجموعه ابزار يا فنوني که آدمي را از مجهولات به معلومات راهبري مي نمايند.

جمع بندی

بدين ترتيب ملاحظه می شود روش، لازمه دانش است و هيچ دانشي بدون روش علمی در پژوهش قابل تصور نيست. اعتبار دستاوردهاي هر دانش نيز به ايقان روش يا روش هايي وابسته است که در آن مورد استفاده قرار گرفته است. چنانچه در نگارش روش علمی در پژوهش خود نیاز به مشاوره داشتید با ما تماس بگیرید.

منبع : گروه تحقیقاتی نخبگان برتر – آموزش انجام پایان نامه – انجام مقاله – انجام پروپوزال