روش محاسبه حجم نمونه (Sample Size)

حجم نمونه

تعریف حجم نمونه (Sample Size)

حجم نمونه اصطلاحی است که در تحقیقات برای تعیین تعداد افراد در یه اندازه از نمونه استفاده میشه. با اندازه نمونه، ما یه مشت [نمونه] از خروار [جمعیت] انتخاب می کنیم و برای مطالعه مون اون ها رو بعنوان نماینده جمعیت واقعی در نظر می گیریم. به عنوان مثال، اگر می خوایم پیش بینی کنیم که جمعیت یه گروه سنی خاص چجوری نسبت به یه محصول جدید واکنش نشان میدن، می تونیم ابتدا اون رو بر روی یه نمونه که نماینده جمعیت مورد نظر هست، آزمایش کنیم اما قبل از اون باید تعیین کنیم که چه تعداد افراد کافیه تا نتایج مطالعمون درست دربیاد.

تعیین حجم نمونه در روش تحقیق به روش‌ها و فرمول‌هایی اشاره دارد که برای محاسبه تعداد نمونه معرف جامعه آماری مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین تصمیم برای تعمیم‌پذیری نتایج یک تحقیقات علمی انتخاب یک نمونه معرف جامعه است. اگر نمونه به خوبی نتواند ویژگی‌های جامعه را دربرگیرد استفاده از بهترین روش آماری نیز فاقد وجهات لازم برای استناد می‌باشد.

در مباحث جامعه و نمونه نباید روش‌های تعیین حجم نمونه با روش‌های نمونه‌گیری اشتباه گرفته شود. روش نمونه‌گیری شیوه دستیابی به حداقل نمونه‌ای است که محاسبه شده است. یعنی ابتدا باید با یک روش صحیح حجم نمونه تعیین شود. پس از آن با یک روش مناسب به نمونه برآورد شده دست پیدا کرد.

نظر به اهمیت تعیین اندازه نمونه و از سوی دیگر روش‌های مختلف تحلیل آماری، روش‌های متعددی برای محاسبه حجم نمونه معرفی شده است. البته پژوهشگران ایرانی به طور مرسوم برای تعیین اندازه نمونه به سراغ فرمول کوکران می‌روند که اشتباه بسیار بزرگی است. در این آموزش کوشش شده است تا روش‌های مختلف تعیین حجم نمونه تشریح شود.

نتیجه‌گیری

تعیین حجم نمونه و برآورد تعداد نمونه لازم که معرف ویژگی‌های یک جامعه آماری باشد از مباحث مهم روش تحقیق است. به طور سنتی برای این منظور از فرمول کوکران استفاده می‌شود. همچنین اگر حجم جامعه معلوم باشد راهکار ساده‌تر آن است که از جدول مورگان استفاده شود. اگر حجم جامعه نامعلوم اما محدود باشد می‌توان از فرمول کوکران با برآورد واریانس نمونه اولیه استفاده کرد. اگر حجم جامعه نامعلوم و اندازه آن بسیار بزرگ باشد استفاده از فرمول کوکران به عدد ۳۸۴ ختم می‌شود. در مطالعات اخیر مدیریت و علوم اجتماعی از اندازه اثر و توان آماری برای محاسبه حجم نمونه استفاده می‌شود. با این روش می‌توان با اطمینان بیشتری به نمونه‌گیری پرداخت.

گروه تحقیقاتی ققنوس

در يك نگاه كلي شماي محاسبه حجم نمونه به شرح زير مي باشد:

1-از بين كليه صفات موردمطالعه توسط تحليل اقتصادي و اجتماعي و تجزيه و تحليل همبستگي مجموعه صفت هايي كه براي مشخص كردن پديده هاي موردمطالعه مهمتر است (صفات بارز انتخاب شود.

2-تغيير پذيري (پراكند گي- واريانس- ضريب تغييرات و….) هريك ازصفات انتخاب شده را بر اساس:

الف- آمارگيري هاي پيشين جامعه مورد مطالعه ويا جامعه هاي مشابه.

ب- آمارگيري آزمايشي (بااستفاده ازاين آمارگيري واريانس صفات مشخص مي شود ،آن گاه بوسيله واريانس حجم نمونه و همچنين تخصيص بهينه حجم هاي نمونه مورد استفاده قرار مي گيرد).

پ- فرضيه هاي معين راجع به ساختار جامعه

ت- عملي كردن واحدهاي نمونه دردومرحله(بدين معني كه باراول يك نمونه انتخاب مي شود سپس به كمك آن حجم نمونه كل تعيين مي گردد آن گاه نمونه اولي را از حجم نمونه كل كسر كرده و بقيه نمونه گيري مي شود، در واقع مجموع اين دو نمونه حجم كل مي باشد.

3- بر اساس روابط نظري بين تغييرپذيري ،نوع نمونه و خطاي مجاز متناظر براي هر يك ازصفات انتخاب شده، حجم نمونه محاسبه مي گردد.

4- بزرگترين حجم نمونه محاسبه شده در بند (3) به عنوان حجم اوليه نمونه (حجم موقتي نمونه) انتخاب مي شود.

5-حجم كلي جامعه مورد بررسي با جمع كردن تمامي حجم هاي اوليه نمونه كه براي طبقات جداگانه جامعه محاسبه شده است تعيين مي گردد.

6- همچنين بايد تعيين شود كه آيا حجم كلي مشاهدات نمونه اي از نظر هزينه هاي تعيين شده براي انجام آن قابل قبول مي باشد، يا نه؟

منبع : گروه تحقیقاتی نخبگان برتر – آموزش انجام پایان نامه – انجام مقاله – انجام پروپوزال