تعاريف نظريه (تئوري)

تعاريف نظريه (تئوري) کدامند؟

تاریخچه و تعاريف نظريه

براي هر نظريه سرنوشتي عالي تر از اين نيست که راه وصول به يک نظريه جامع تر را که  اين نظريه همچون حالتي خاص از آن است و بر روي آن استوار است را نشان دهد” .“آ.اينيشتن”

در تعاريف نظريه باید گفت نظریه توضیحی است که به خوبی برای مجموعه ای از پدیده ها به اثبات رسیده است که معمولاً از ترکیبی از مشاهده، آزمایش و استدلال به دست می آید. یک نظریه فقط یک حدس یا گمان نیست، بلکه یک چارچوب منسجم و سیستماتیک است که از طریق تحقیقات علمی دقیق آزمایش و تأیید شده است. تئوری ها اغلب برای پیش بینی رویدادهای آینده، توضیح رویدادهای گذشته و درک پدیده های پیچیده استفاده می شوند و می توان آنها را با ظهور شواهد جدید اصلاح یا اصلاح کرد. یک نظریه خوب باید آزمایش پذیر، ابطال پذیر و قادر به پیش بینی دقیق باشد و آن را به ابزاری اساسی برای درک جهان طبیعی تبدیل کند.

نظریه معرف واقعیت بوده ولی عین واقعیت نیست و ابزاری است برای تبیــین آنچه هست، نه آنچه باید باشد . نظریه‌ها سکویی برای مشاهده، درک و پیش بینی پیچیدگی های رفتارهای انسانی است (Roger & Haines,2000 ). نظریه همانند نقشه یا الگوهایی است که برحسب اوضاع و احوال سازمانی می تواند راه‌حل هایی را برای حل مشکلات سازمانی تجویز کنند (رحمان سرشت، 1379 ). نقش نظریه ها به عنوان یک ابزار در مدیریت بیشتر به خاطر دسته بندی اصول و آگاهی مهم و مناسب مدیریتی و نیز آشکار کردن محدودیت و مشکلات درونی سازمان است.

انجام پایان نامه ارشد و دکتری در همه رشته ها با چاپ مقاله

تعاريف نظريه (تئوري)

نظريه در حکم دام است، تنها کسی که آن را بگستراند می تواند صيد کند .”نوواليس”

واژه تئوري، ريشه يوناني دارد و مفهوم کلي آن تقريباً “ملاحظه کردن” ، “بررسي و تحقيق کردن” مي باشد.

اما لغت “Theo” به معني “خلأ” وپي شناخت هستي و انديشيدن درباره الهيات بوده، قابل تصور است که “Theoria”به معني انديشيدن، تفکر و تحقيق درباره “Theos”يا خلأ بوده و با گسترش علوم، مفهوم اين واژه بر روي “انديشيدن” و تحقيق درباره هر مسئله اي متمرکز شده است.

تئوري مجموعه اي (و به بيان دقيقتر، شبکه اي) بهم پيوسته از سازه ها، مفاهيم، تعاريف و قضاياست که به منظور تبيين و پيش بيني پديده ها، از طريق تشخيص روابط بين متغيرها،يک نظر نظامدار درباره پديده ها را ارائه مي دهد. نظريه مجموعه اي از تعريف ها و پيشنهادها درباره تعدادي متغير بهم پيوسته است، که همه اين تعريف ها و پيشنهادها، بُعد منظم و مدوني از وقايع و پديده هايي را که در اثر همبستگي ها و تداخل اين متغيرها بوجود مي آيد، ارائه مي دهد.

نظريه ها

در تعاريف نظريه باید گفت نظريه ها، دام هايي هستند که ما براي آن گسترده ايم تا آنچه را که “جهان”ناميده مي شود صيد کنيم و به عقلاني کردن و توضيح دادن و مستولي شدن بر آن توفيق يابيم. تلاش مي کنيم تا چشم هاي شبکه دام را تنگ تر و تنگ تر سازيم. نظريه، بين متغيرها رابطه علت و معلولي برقرار مي کند تا پديده ها را توضيح دهد يا پيش بيني کند. مجموعه بهم پيوسته و نظام يافته اي از گفتارها که بيانگر بخشي از واقعيت باشد تئوري مي نامند، به عبارت ديگر بررسي کلي و وسيع مسائل از راه تفکر و تخيل است.

بطوريکه اين بررسي الزاماً رابطه اي با عمل (واقعيت) داشته باشد. تئوري از ديدگاه تجربه گرايي ناب، کوششي عملي در راه جمع آوري شواهد و يافته هايي تجربي و برقرار کردن هبستگي بين اين يافته ها و تبيين آنها از طريق استقراء است بگونه اي که هرگونه تصور، تخيل و توضيحات اضافه که بر مشاهدات تجربي متکي نباشد پيرامون پديده ها مطرح نشود. تئوري بيان کننده مجموعه اي از مفاهيم است که به صورت نظام مند ارتباط متقابل با يکديگر دارندو مي توان بر اساس آن پديده اي را پيش بيني و توجيه کرد. تئوري مجموعه اي از گفتارها (بيانيه ها) يي است که بر مبناي قواعد منطقي با يکديگر در ارتباطند و مبين بخشي از واقعيت هستند.

نکات مهم در تعاريف نظريه

در تعاريف نظريه بر روي چند نکته اي که در پي مي آيد تاکيد شده است:

1- نوع خاصي از گفتارها به عنوان عنصر اساسي تئوري

2 – ارتباط بين گفتارها بر ميناي قواعد منطق (قياس)

3 – تبيين واقعيت (از راه قياس) بعنوان هدف

4- تطبيق تئوري با واقعيت يا بررسي و آزمايش تجربي شاخص ها در عمل

منبع : گروه تحقیقاتی نخبگان برتر – آموزش انجام پایان نامه – انجام مقاله – انجام پروپوزال