اصول نگارش علمی مقالات

اصول نگارش علمی در پژوهش

 موضوع

احتمالاً زمان زیادی را صرف نگارش یک مقاله علمی خواهید کرد. به همین خاطر ضروری است که موضوعی را انتخاب کنید که واقعاً به آن علاقه‌مند هستند. یعنی موضوعی که پس از مدت کوتاهی باعث دل‌زدگی و کسالت شما نگردد. تعیین موضوع صحیح یکی از اصول نگارش علمی است.

*سعی کنید به سوژه‌ی موردنظرتان بیاندیشید. شاید این سوژه، یک مؤلف، نظریه، بازه‌ی زمانیِ خاص و غیره باشد. به این فکر کنید که ادامه‌ تحقیق در خصوص موضوع موردنظرتان را چگونه انجام خواهید داد.

* اگر با فکر کردن راجع به علاقمندی‌های آکادمیک خودتان مشکل دارید، شاید لازم باشد مروری اجمالی بر دروس دوره‌ی کارشناسی خود داشته باشد و ببنید آیا موضوع خاصی وجود دارد که به بررسی آن تمایل داشته باشید یا خیر.

نگارش دستاورد یک کار تحقیقاتی در قالب مقاله علمی، یکی از مهم ترین بخش های یک کار تحقیقاتی است. انجام یک کار تحقیقاتی بدون نگارش دستاوردهای آن، به منزله هدر رفت زمان، انرژی و هزینه خواهد بود.

🎓انجام پایان نامه ارشد و دکتری در همه رشته ها با چاپ مقاله 📝

به عبارت دیگر بدون نگارش دستاوردهای یک تحقیق، هیچ گونه امتیازی بابت انجام آن، به محقق تعلق نمی گیرد. با توجه به اهمیت اصول نگارش علمی مقالات، قصد بر آن است که به صورت خلاصه پژوهشگران را با این اصول مهم آشنا سازیم تا با رویکردهای علمی در نگارش آثار خود آگاه شوند و رهیافت‌های ساده نویسی و … در نگارش را بشناسند:

پایبندی به رویکرد علمی

در اصول نگارش علمی یک مقاله باید ساختار و رنگ و بوی عالمانه داشته باشد و در همه ی اجزای آن ارزش های علمی رعایت شود. اصول بدیهی اما مهمی چون صداقت در کلام، تفکر انتقادی، صراحت، و رعایت موازین  علمی اهمیت بسیار دارد. شیوه نگارش، شیوه گردآوری داده ها، چگونگی تحلیل و استنباط در یک اثر باید به دور از هر گونه غرض ورزی، تعصب و سوگیری غیرمنصفانه باشد.

رعایت بی‌طرفی در نگارش

پژوهش باید بی طرفانه و به دور از هر گونه سوگیری غیر منطقی باشد. در رعایت اصول نگارش علمی، بدیهی است که هر نویسنده دارای گرایش ها و علایق شخصی است که در جای خود کاملا محترم است اما هنگام نگارش باید به خاطر داشت که مبنای بحث ها باید در چارچوب های تعریف شده باشد به طور مثال اگر نویسنده ای در اثر خود اندیشه ای را تأیید یا رد کند باید مبتنی بر شواهد منطقی باشد.

رعایت بی طرفی در نگارش  از این جهت اهمیت دارد که به پویایی اندیشه در هر حوزه کمک می کند و زمینه را برای گسترش افق های تازه فراهم می کند.

ایجاز و خلاصه‌گویی

به عنوان یکی از اصول نگارش علمی، مقاله باید مختصر و مفید باشد. پرهیز از هر گونه زیاده گویی در مقاله کاملا ضروری است. در واقع نوشته هر چه کوتاهتر و در عین حال دقیق تر باشد ارزش آن بیشتر است از این رو تکرار بی دلیل واژه ها به روانی کلام آسیب وارد می سازد و خواننده را خسته و ملول می کند. خلاصه نویسی قسمت مهمی از پایان نامه نویسی و تحقیق می باشد. خلاصه نویسی به عنوان یکی از اصول نگارش علمی علاوه بر کمک به درک بهتر مطالب باعث می شود تمرکز بیشتر شده و در زمان بازگشت به مطالب خوانده شده و مرور؛ زمان کمتری تلف شود.

به طور کلی خلاصه نویسی مهمترین منبع در اوغات فراغت یا دوره فراموش کردن می باشد و در ضمن وقتی می خواهید مطالب را خلاصه بنویسید یعنی آنرا درست فهمیده اید زیرا با نوشتن، بسیاری از ابهامات رفع می شود، پس می توان گفت، قسمت عمده مطالعه باید از روی خلاصه نویسی ها صورت گیرد.

ساده نویسی در نگارش

ژورنال‌های پژوهشی و تحقیقات فعلی را که با پایان نامه شما مرتبط‌ هستند، بررسی کنید. بررسی نشریات پژوهشی باید جامع و کامل صورت گیرد تا اطمینان حاصل شود که پایان نامه کارشناسی ارشد یا دکتری شما، حائز اهمیت است و زائد نیست. لازم است ایده‌ی نگارش پایان نامه کارشناسی ارشد یا دکتری شما، منحصر به فرد و مرتبط باشد.

در اصول نگارش علمی، جهت اطمینان از این موضوع، باید از بافت و زمینه‌ی تحقیق خود، آنچه سایر افراد راجع به سوژه‌تان گفته‌اند، و نظرات کلی راجع به موضوعتان، مطلع باشید. از مطالب و نشریات پژوهشیِ مربوطه، اطلاعات زمینه‌ایِ مرتبط با موضوعتان و اظهارات افراد در مورد سوژه‌تان را یادداشت نمایید.مقاله علمی باید به زبانی ساده و روان نوشته شود، حتی اگر موضوع آن پیچیده باشد.

متن ساده برای هر اثر علمی امتیازی بزرگ محسوب می شود

در واقع هنر یک نویسنده موفق در تبیین موضوعات پیچیده به زبان ساده است البته باید خاطر نشان کرد که تفاوت زیادی میان ساده نویسی و پیش پا افتادگی موضوع وجود دارد که نویسندگان به عنوان اصول نگارش علمی باید به آن توجه ویژه ای داشته باشند.

زیرا مقاله های فراوانی وجود دارند که به موضوعات کاملا تخصصی می پردازند و ماهیتا پیچیدگی موضوعی دارند بدیهی است که فهم این نوع مقاله ها برای خوانندگان غیر متخصص دشوار است. رهیافت های متعددی برای ساده نویسی وجود دارد که از جمله ی آن می توان به پرهیز از نوشتن جمله های طولانی، استفاه از کلمات ربطی مناسب برای ایجاد پیوند بین جملات پاراگراف بندی صحیح، پرهیز از کلمه های مهجور اشاره کرد.

 شفاف‌سازی و پرهیز از ابهام

جهت رعایت اصول نگارش علمی، ابهام در متن از جمله کاستی های جدی  در بسیار از مقالات است. بنابراین متن مقاله باید گویا باشد و ابهامی در انتقال مفاهیم مورد نظر نویسنده نداشته باشد. برای جلوگیری از هر گونه ابهام نویسنده باید همواره رویکرد خواننده مداری را مد نظر قرار دهد و به خاطر داشته باشد فقط برای خودش نمی نویسد بلکه خوانندگان مختلف و نیازهای آن ها اساس و مبنای کار اوست.

برخی از نویسندگان غیر حرفه ای این نکته مهم را فراموش می کنند که قرار است مقاله آنها را فرد دیگری بخواند و خود نویسنده در زمان مطالعه در کنار خواننده حضور ندارد تا به ابهامات احتمالی پاسخ دهد. متن مقاله باید به تنهایی گویا باشد و ابهامی در انتقال مفاهیم مورد نظر نویسنده نداشته باشد.

انواع ابهام ها در یک اثر علمی

– ابهام زبانی

ابهام زبانی اغلب ناشی از استفاده نادرست از واژه هاست.

– ابهام محتوایی

جملات ناتمام، استفاده از فعل ها و قید های غیر مناسب، عدم توجه به تناسب کلمات متن با رویکرد اثر و سطح خواننده از جمله دلایل اصلی ابهام محتوایی محسوب می‌شوند.

– ابهام ساختاری

ناپیوستگی اجزای مقاله و ساختار آن از جمله عوامل مهم در ایجاد ابهام برای خواننده خواهد بود.

امانت‌داری و رعایت حقوق نسخه‌برداری

استناد به آثار دیگران در نوشته های علمی بسیار معمول است. به همین دلیل چگونگی استناد به این آثار یکی از معیارهای ارزیابی مقاله نیز محسوب می شود. نویسندگان موظف به رعایت امانت و قوانین مرتبط به حقوق “نسخه برداری” هستند. بنابراین آشنایی با روش های استناد آثار استفاده شده از اصول نگارش علمی مقاله محسوب می شود.

انتقادپذیری

بی تردید هر اثر را می توان از دیدگاه های متفاوتی نقد کرد. انتقاد اگر بر اساس اصول نگارش علمی باشد به بهبود کار نویسنده در آینده می انجامد. به همین دلیل، بهتر است نویسندگان نسبت به آثارشان انتقاد پذیر باشند و همواره منتظر تأیید دیگران نباشند. معمولا یک مقاله، زمان تأثیر خود را نشان می دهد که دیگران آن را بخوانند و بازخوردهای مختلفی از خود نشان دهند.

شباهت‌ها و تفاوت‌ها در نگارش علمی

توجه به تفاوت‌ها، خود اصل دیگری از اصول نگارش علمی است. در تبیین این اصل باید اول از همه بر این نکته تأکید شود هر نوشته و مقاله علمی با نوشته ی دیگری متفاوت باشد؛ شاید بتوان گفت که تفاوت در ذات هر نوشته ی علمی است. مثلا تفاوت در نحوه ی نگارش، ساختار، موضوع تازگی، سادگی و هر چیز دیگر.

دوم آن که تفاوت در همه اجزای یک نوشته می تواند در جنبه هایی از اصول نگارش علمی که به ظاهر در همه ی نوشته ها یکسان است نیز انعکاس یابد. از جمله تفاوت در نحوی استناد، زبان نگارش، ساختار مقاله و  بی نهایت تفاوت دیگر به اندازه تمام افراد و تمام نویسندگان تا حدی که شاید هر فرد می تواند علاوه بر توجه به اصول پایه ی نگارش و تفاوت های مورد بحث، دارای سبک و زبان و ساختار خود باشد.

مقاله علمی

نوشتن یک مقاله علمی چندان دشوار نیست. اما از سوی دیگر، کار چندان سهل و ساده‌ای هم نیست. عملاً هر اهل علمی می‌تواند در حدی بنویسد که به وسیله جمعی محدود قابل فهم باشد، ولی اگر بخواهید در سطح بهتر و وسیع‌تری کار کنید، باید وقت و دقت بیشتری را صرف یادگیری، مطالعه و تمرین جهت رعایت اصول نگارش علمی صورت پذیرد.

حداقل باید سعی کرد چند ماه را به مطالعة پژوهش‌های پیشین اختصاص داد؛ از آن‌ها روش و طرز کار و نوشتن را آموخت و بعد از آن اقدام به نوشتن کرد. پس از این تلاش، شما در خواهید یافت که تعداد بیشتری از نوشته‌های شما موردقبول قرار می‌گیرند یا حداقل، سریع‌تر پذیرفته می‌شوند و احتیاج به دفعات تصحیح کمتری خواهند داشت.

شاید با رعایت و تمرین نکات گفته شده، شما نیز یکی از معدود نویسندگان علمی شوید که سلیس و قابل فهم می‌نویسند، به گونه‌ای که نوشتة آن‌ها، افرادی را حتی در خارج از حیطة موضوع تحقیقاتشان تحت تأثیر قرار می‌دهد و به اندیشیدن وا می‌دارد.

جمع بندی

رعایت اصول نگارش علمی مقالات و پایان نامه برای دستیابی به پژوهشی منسجم و قوی بسیار ضوری ست. در این پست به اصولی نظیر ساده نویسی، شفاف سازی و… اشاره شد. چنانچه بعد از نگارش پژوهش خود نیاز به بازبینی و داوری پژوهش خود داشتید با ما تماس بگیرید.

منبع: گروه تحقیقاتی نخبگان برتر – مشاوره پایان نامه – مشاوره مقاله – مشاوره پروپوزال