انواع ابزارهای بررسی و مراجعه به مدارك و اسناد

انواع ابزارهای بررسی و مراجعه به مدارك و اسناد چیست؟

داده هايي كه در تحقيق به كار برده مي شوند ممكن است «اوليه» يا «ثانوي» باشند.

داده هاي اوليه را محقق به صورت دست اول و بيشتر از طريق مشاهده، پرسشنامه و مصاحبه به دست مي آورد.

«داده هاي ثانوي» از منابع ديگر و به صورت گوناگون به دست مي آيند. اين داده ها پيش از آن كه پژوهشگر تحقيق را آغاز كند توليد شده و موجودند، منابع اين داده ها را مي توان به چند دسته زير تقسيم كرد:

الف: داده هاي موجود در اسناد تحقيقات گذشته

در مراجعه به مدارك، گاه يك محقق مي تواند داده هاي به دست آمده از تحقيقات پيشين را مبناي يك كار تحقيقي تازه قرار دهد.

ب: آمارهاي رسمي

در مراجعه به مدارك، آن دسته داده هايي كه توسط فرآيندهاي محاسبات آماري دولتي تهيه مي شوند و منتشر مي شوند. مانند سرشماريها، آمارهاي ثبت احوال، درآمد ملي.

ج: آمارهاي غيررسمي

برخي بر اين باورند به علت جهت گيري هاي خاص آمارهاي دولتي، بايد در تحقيقات به آماري غيررسمي و دولتي نيز توجه داشت.

د: مدارك و اسناد سازماني

در مراجعه به مدارك، در هر سازماني مدارك و پرونده هايي وجود دارد كه حاوي داده هاي مختلفي هستند كه مي توانند مبناي بررسي ها قرار گيرند، مانند پرونده هاي كارگزيني، اسناد حسابداري، نقشه ها، مدارك حاصل از مستند سازي، مدارك مربوط به آمارهاي توليد، مواد اوليه، مدارك مربوط به زمان انجام كارها، دفاتر گزارش عملكرد شيفت هاي كاري.

 نكات قابل توجه در به كارگيری مدارك و اسناد

در مراجعه به مدارك، يك پژوهشگر در برخورد با مدارك و اسناد بايد پرسشهاي زير را در نظر داشته باشد:

1 ـ آيا اين داده ها موثق اند يا جعلي؟

2ـ آيا اين داده ها واقعيت را به درستي بيان مي كنند؟ خطاهاي آنها عمدي اند يا اتفاقي؟

3ـ آيا اين داده ها اعتمادپذيرند؟ آيا اگر كسي ديگري اين داده ها را گردآوري مي كرد چيز ديگري دربارة آنها گزارش نمي كرد؟ آيا اين داده ها از تعصبها و تحريفهاي شخصي تأثير نپذيرفته اند؟

4ـ آيا اين مواد به گونه اي منظم تهيه شده و شرح كاملي از رويداد مورد توصيف را به دست مي دهند؟ اين داده ها چه كاستيهايي دارند؟

5ـ چرا اين داده ها گردآوري شده اند؟

6ـ آيا داده هاي كيفيتي عادي دارند و يا براي يك منظور خاص و احتمالاً تبليغاتي تهيه شده اند؟

7ـ آيا اين داده ها خاصيت بازنمايي دارند.

منبع : گروه تحقیقاتی نخبگان برتر – آموزش انجام پایان نامه – انجام مقاله – انجام پروپوزال